لوله آتشخوار چیست؟ 10 ویژگی شاخص آن

لوله آتشخوار بخش مهمی از تجهیزات صنعتی امروز دنیا است که برای انتقال مایعات داغ، بخار آب و گازهای داغ به کار گرفته می‌شود. لوله‌های فلزی نقش مهمی در انتقال مایعات و گازها در همۀ صنایع دارند. هنگامی که این صنایع نیاز به جابه‌جایی آب یا مایعات بی‌خطر دارند، از هر نوع لوله‌ای می‌توانند استفاده کنند. اما کار زمانی پیچیده می‌شود که نیاز است مایعات داغ و شیمیایی، یا بخار آب پرفشار در این لوله‌ها جریان پیدا کنند. در این زمان، نیاز به لوله‌هایی است که ما آنها را لولۀ آتش‌خوار می‌نامیم.

با ما همراه باشید تا با این لوله‌ها و ویژگی‌های مهم آنها آشنا شوید.

آشنایی با لوله آتشخوار:

انتقال مایعات داغ و شیمیایی نیاز به لوله‌هایی دارد که قابلیت تحمل دمای بالا را داشته باشند؛ همچنین در برابر فشار و آسیب مواد شیمیایی مقاوم باشند. نیاز به وجود چنین لوله‌هایی ساخت لوله‌هایی از آلیاژ فولاد با درصد پایینی از کربن را به دنبال داشت. وجود کربن در این لوله‌ها آنها را در برابر فشار حاصل از مایعات و گازهای داغ مقاوم ساخت. به‌کارگیری منگنز هم در ساخت این لوله‌ها نقش مهمی در بالا بردن مقاومت آنها در تحمل گرما به عهده گرفت.

انواع لوله آتشخوار باید در برابر دمای بالاتر از 450 درجه سانتی‌گراد مقاوم باشند. فشار مایعات در درون لوله‌های آتش‌خوار با قطر 64 میلی‌متر به 32 اتمسفر، و برای لوله‌هایی با قطر کمتر به 80 اتمسفر می‌رسد. ضد زنگ بودن این لوله‌ها نیز امنیت و ماندگاری آنها را تضمین کرده است.

مهم‌ترین ویژگی‌های انواع لوله آتشخوار:

با مهم‌ترین ویژگی‌های انواع لولۀ آتش‌خوار آشنا شوید:

1- لوله آتشخوار در برابر فشار بالا مقاوم است:

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لوله‌های آتش‌خوار، مقاومت آنها در برابر فشار بالا است. از این لوله‌ها برای انتقال مایعات پرفشار در صنایع مختلف استفاده می‌شود. بیشترین فشاری که لوله‌های آتش‌خوار می‌توانند تحمل کنند به 80 اتمسفر می‌رسد. درصد کمی از کربن که در ساخت این لوله‌ها به کار می‌رود، نقش مهمی در مقاوم‌سازی آنها در برابر فشار دارد.

2- لوله‌های آتش‌خوار در برابر دمای بالا مقاومند:

یکی از نیازهایی که منجر به ساخت لوله‌های آتش‌خوار شده است، تحمل دمای بالای آنها است. این لوله‌ها نقش مهمی در انتقال مایعات و گازها با دمای بالا دارند. بالاترین دمایی که لوله‌های آتش‌خوار می‌توانند تحمل کنند، به 600 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. منگنزی که در ساخت لوله‌های آتش‌خوار استفاده می‌شود در راستای مقاوم ساختن لوله‌ها در برابر دمای بالا است.

3- لوله آتشخوار بدون درز و نفوذناپذیر است:

نداشتن درز یکی از ویژگی‌های مهم لوله‌های فولادی آتش‌خوار است. نبودن درز در ساخت این لوله‌ها برتری مهمی است که اجازه نشت هیچ‌گونه مایعی یا بخار گازی را نمی‌دهد. بدون درز بودن لوله‌های آتش‌خوار گویای آن است که جوشکاری آنها اصولی بوده و به‌درستی صورت گرفته است.

4- لوله‌های آتش‌خوار ضد زنگ هستند:

اکسیژن هوا و اکسیژن موجود در آب و مواد دیگر می‌تواند مواد فلزی را دچار اکسیداسیون و پوسیدگی سازد. زنگ زدن این لوله‌ها برای محیط صنعتی شما و کارکنان آن خطرناک است. همین دلیل، پوشش دادن لوله‌های آتش‌خوار را با موادی به دنبال داشته که مانع زنگ زدن لوله‌ها در برخورد با اکسیژن موجود در هوا، آب و مواد دیگر می‌شود.

5- لوله آتشخوار در برابر خوردگی مقاوم است:

هیچ ماده شیمیایی نباید بر روی لوله‌های آتش‌خوار اثرگذار باشد و دیواره آن را دچار خوردگی و پوسیدگی کند. همان‌طور که زنگ‌زدگی لوله‌های آتش‌خوار را آسیب‌پذیر می‌کند، خوردگی در برابر مواد نیز احتمال خطر نشت مواد را از آنها ممکن می‌سازد. پوشش‌های گوناگونی در ساخت لوله‌های آتش‌خوار و برای مقاوم‌سازی آنها به کار گرفته می‌شود.

آبکاری این لوله‌ها کیفیت پوشش لوله‌ها را افزایش می‌دهد تا در برابر برخورد با مواد گوناگون از بیرون و داخل لوله دچار زنگ‌زدگی نشوند. این لوله‌ها برای انتقال مایعات داغ مورد استفاده قرار می‌گیرند و احتمال زنگ زدن آنها زیاد است.

6- قابلیت انعطاف‌پذیری لوله‌های آتش‌خوار بالا است:

جالب است بدانید لوله‌های فولادی آتش‌خوار با وجود استحکام بالا، قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی هم دارند. دمای مایعات باعث واکنش انبساط و انقباض لوله‌ها می‌شوند و قابلیت انعطاف‌پذیری لوله‌ها باعث می‌شود تا آنها در اثر برخورد با مایعات در دماهای مختلف دچار ترک و شکستگی نشوند. نیازی به گفتن نیست که شکست این لوله‌ها خطر زیادی برای محیط و کارکنان آن به دنبال دارد.

7- ضخامت  لوله آتشخوار با دما و فشار مواد درون آن هماهنگی دارد:

هر صنعتی نیاز به‌نوعی از لوله‌های آتش‌خوار با ضخامت مورد نیاز دارد. ضخامت دیواره این لوله‌ها باید به‌اندازه‌ای باشد که لوله‌ها را در برابر دمای مواد و فشار وارد بر آنها مقاوم سازد. لوله‌هایی با ضخامت کمتر، برای موادی با فشار و دمای کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های ضخیم‌تر نیز مناسب موادی با فشار و دمای بالاتر هستند.

8- لوله‌های آتش‌خوار قابلیت جدا شدن و تعویض قطعه دارند:

در صورت آسیب دیدن بخشی از لوله‌های آتش‌خوار در یک صنعت، باید امکان عوض کردن قطعه هم داشته باشند. قابلیت تعویض قطعه یکی دیگر از ویژگی‌های برتر این لوله‌ها است.

9- ترکیب مواد سازنده لوله‌های آتش‌خوار باید صحیح باشد:

دو عنصر مهم کربن و منگنز با فولاد ترکیب می‌شوند و لوله‌های آتش‌خوار را می‌سازند. مقدار ترکیب این عناصر باید دقیق باشد تا کیفیت لوله را تضمین کند. ترکیب نادرست کربن و منگنز می‌تواند لوله‌های ناایمن و غیراستاندارد تحویل دهد.

10- کیفیت و دوام لوله آتشخوار بالا و مطابق با استانداردهای ایمنی است:

استفاده از لوله‌های آتش‌خوار بدون کیفیت، برای هر صنعت و هر محیط کاری خطرناک است. لوله بی‌کیفیت روی مواد در حال جریان در داخل لوله هم تأثیرگذار است و ترکیب شیمیایی آن را تغییر می‌دهد. به همین دلیل است که لوله‌های آتش‌خوار باید دارای بالاترین کیفیت و بالاترین استانداردهای ایمنی باشند.

انواع لوله آتشخوار از نظر جریان مواد در داخل یا خارج آنها:

لوله‌های آتش‌خوار را می‌توانیم از نظر جریان یافتن آب یا مواد دیگر در داخل یا بیرون آنها به سه دسته تقسیم کنیم:

* لوله‌های واتر تیوب:

لوله‌های واتر تیوب لوله‌هایی هستند که آب در داخل آنها جریان پیدا می‌کند.

* لوله‌های فایر تیوب:

لوله‌های آتش‌خواری که آب در بیرون آنها جریان پیدا می‌کند را لوله‌های فایر تیوب می‌نامیم.

* دیگ روغن داغ:

لوله‌هایی که در آنها روغن داغ جریان پیدا می‌کند به دیگ روغن داغ معروف هستند.

کاربردهای لوله آتشخوار:

لوله‌های آتش‌خوار در صنایع گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از کاربردهای این لوله‌ها را بدانید:

• در ساخت دیگ‌های بخار
• در صنعت کشتی‌سازی
• در ساخت دیگ‌های فشار با بخار کم و متوسط
• در صنعت تولید فولاد
• در ساختن بویلرهای صنعتی
• در ساخت بخارشوی‌های صنعتی
• در صنعت فراوری لبنیات
• در خطوط لوله‌های انتقال مایعات داغ و گازهای پرفشار
• در صنعت تولید و مونتاژ سیستم‌ها و مبدل‌های حرارتی
• در لوله‌کشی‌های پردازشی و ایستگاه‌های فشرده‌سازی
• در صنعت ساختمان‌سازی
• در صنعت نفت و گاز
• در صنعت تولید انواع مواد شیمیایی
• در صنعت ساخت موتورهای دیزلی
• در ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای
• در آزمایشگاه‌های دانشگاهی و پژوهشی
• در صنایع دفاعی و برای تولید سلاح
• در صنعت کاغذسازی

استانداردهای انواع لوله آتشخوار:

لوله‌های آتش‌خوار باتوجه‌به مقدار ضخامت و کاربردهای آنها باید دارای استانداردهای گوناگونی باشند:

• استاندارد 8 DIN 17175:

لوله‌های ST35.8  در برابر دمای غیرمستقیم تا 585 درجه سانتی‌گراد و فشار 25 بار مقاوم هستند. این لوله‌ها به ‌دلیل پایین بودن مقدار کربن، امکان خمش تا 90 درجه و باز کردن دهانه لوله تا 5 میلی‌متر را دارند. از این لوله‌ها در ساختن دیگ بخار، دیگ روغن داغ و دیگ بخار واتر تیوب استفاده می‌شود.

• استاندارد 8 DIN 17175 & DIN 2448:

لوله‌های ST45.8  ویژگی‌هایی شبیه به لوله‌های ST35.8  دارند، اما تحمل فشار آنها به 30 بار افزایش پیدا کرده است. بالاترین دمای قابل تحمل برای این لوله‌ها 535 درجه سانتی‌گراد است. این لوله‌ها می‌توانند از بیرون و داخل لوله در معرض انتقال بخارها و مایعات قرار گیرند.

• استاندارد ASME SA 192 DIN 17175:

درصد متفاوت به‌کارگیری کربن و منگنز در انواع لوله آتشخوار SA 192  آنها را مناسب دمای غیرمستقیم 550 درجه سانتی‌گراد ساخته است. بالاترین فشاری که این لوله‌ها می‌توانند تحمل کنند، 27 بار است. بیشترین کاربرد این لوله‌ها در ساختن دیگ روغن داغ، دیگ واتر تیوب و دیگ‌های آب گرم است.

• استاندارد ASTM A 179 Boiler Tube:

درصد کربن و منگنز لوله‌های دارای استاندارد A 179 نیز با نمونه‌های قبلی متفاوت است. بالاترین دمایی که این نوع لوله‌ها می‌توانند در سطح داخلی و بیرونی خود تحمل کنند، 530 درجه سانتی‌گراد است. 15 بار نیز بیشترین فشار قابل تحمل برای این لوله‌ها است. از این لوله‌ها بیشتر در ساختن مبدل حرارتی استفاده می‌شود.

قیمت لوله‌های آتش‌خوار:

همان‌طور که در متن اشاره کردیم، انواع مختلفی از لوله‌های آتش‌خوار تولید می‌شوند که کاربردهای گوناگونی در صنایع مختلف دارند. قیمت این لوله‌ها به گزینه‌های مختلفی بستگی دارد. اندازه قطر لوله، یکی از مهم‌ترین این گزینه‌ها است. کیفیت ساخت لوله و پوشش‌دهی درزهای لوله نیز ملاک دیگری برای برآورد کیفیت این لوله‌ها به شمار می‌رود. مقدار کربن و منگنز استفاده‌شده در ساخت لوله‌ها هم عامل مؤثری در تعیین قیمت آنها است.

گفتار پایانی:

هر صنعتی که با بخار آب، مایعات شیمیایی و گازهای فشار بالا سروکار داشته باشد، نیاز به‌نوعی لوله به نام لوله آتشخوار دارد. امروزه هیچ‌یک از صنایع شیمیایی بدون وجود این لوله‌ها امکان وجود ندارند. این لوله‌ها گازها و مایعات داغ و پرفشار را به حرکت درمی‌آورند و درعین‌حال، هیچ تأثیر شیمیایی بر روی آنها ندارند. البته این لوله‌ها باید از استاندارد بالایی برخوردار باشند و محیط صنعتی، کارگاهی یا آزمایشگاهی شما را ایمن نگه دارند.

برای آگاهی از قیمت و خرید انواع لوله‌های آتش‌خوار با ما تماس بگیرید و کالای مورد نظر خود را سفارش دهید.

منابع:

مرکز آهن
آهن آنلاین
آیرومارت

آهن تک